ORGANİK BİÇİM — SOYUT BİÇİM HERBERT READ Bir eleştirici, aynı zamanda şiirde yazıyorsa (un poéte mangue diye alaya alınır böyle kişiler) yalnızca düzyazıyla uğraşan eleştiricilerin düşünsel rahatlığının kıyısından bile geçmeyen ikilemlerle karşı karşıya kalabilir. Böyle bir eleştirici, edebiyatı ölçülüp biçilecek, karşılaştırılacak, değerlendirilecek sayısız gereçlerden kurulu olarak görür; böylece eleştiri kuramını, …

Sanat felsefesinin ilgi alanı içerisinde, sanat yapıtlarının değerlendirilmesi sorununun önemli bir yeri vardır. Sanatın yapısı, değeri, anlamı, insan yaşamındaki yeri vb. gibi ana sorulara ve bunlara eklenebilecek birçok başkalarına cevap aranırken, sanat alanının içini dolduran tek tek yapıtların değerlendirilmesinden hareket etmek, kurgusallığı önleyici olduğu kadar yolu aydınlatıcı bir tutumdur. Bunun …

  “Max Beckmann’in Günlüğünden” Pazartesi, 1 aralık 1940 ,Soğuk sıfırın altında üç derece ve hava sisli. — Nora’mın evindeyim, sülün yemeği — ve etrafta güzel bir sis denizi. Salı, 2 Aralık 1940Geceleyin saat 3 te âlârm, yatakta kaldım.Cumartesi. 6 Aralık 1940 Berbat bir gün — korkunç bir fırtına ve berbat …

insan, kişiliğini yeniden bulmak istiyor. Mesele bu. «O, herhangi bir ülkü uğruna kendine kıymak için mi yaratıldı.?» diye soruyor Schiller. Onu, yaradılışına aykırı olan böyle bir şeye zorlamak, çağımızın acımazlığı. Evet, çağımız, insanı bir gereçyaptı, o kendi eserinin elinde oyuncak oldu, makineye hizmet ettiğinden bu yana,onda ruh kalmadı artık. Makine …

*Dr. Kahraman Bostancı Edebiyatçılarımızın, sefirlerimizin ve diğer devlet temsilcilerimizin Avrupa’nın bazı büyük başkentleri hakkında seyahat izlenimlerini yazdıkları edebiyat tarihimizde kayıtlıdır. 19.yüzyılda her türlü sanat ve kültür faaliyetinin odak noktası hâlinegelen Paris, birçok edip ve sefirimizin kalemiyle âdeta resmedilir. Osmanlı-Türk aydınlarının Paris tutkusunu, “Paris Musahabeleri” ve “Paris Mektupları” adı altında süreli …

Evet, neye yarar eleştiri? – İşte size, daha birinci bölümün ilk adımında eleştirinin yakasına yapışan geniş ve korkunç bir soru işareti. Önce sanatçı, resim yapmak istemiycn, şiir yazmayı aklının ucundan geçirmeyen burjuvalara – hattâ eleştirinin doğmasını sağlayan sanata bile – bir şeyler getirmediği, öğretmediği için eleştiriye çıkışır. Oysa, zamanımızda, nice …

Tiyatronun içinde çırpınıp durduğu çelişme ve tutarsızlıkları, sinema, doğası gereği, kolaylıkla kendi dışında bırakır. Yorum engellerinden bağışık olup bütün dönemlerinde özgür ve özerk kalan bir yaratmadır o; söz konusu dönemler ise, konunun bir sıra içinde bölüm bölüm işlenişleri olarak düşünülmelidir; bu işlenişler de, yapıtta bir bütünlük sağlamak amacıyle yapılan işbirliğiyle …

Ulusların tarihi, hükümdarlarının tarihi değildir, uygarlıklarının tarihi­dir” derler. Bu sözü doğru anlamak için önce uygarlık anlayışı üzerinde dur­mak gerekmektedir. En geniş anlamıyla uygarlık, toplumu ayakta tutan toplumsal kurumların bütünüdür. Bu anlayışa göre uygarlık, toplumsal olan her varlıktır. Din, dil, töre, hukuk, ekonomi, teknik, bilgi, güzel sanat gibi. Bir toplumbilimci gibi …

Türk sanatlarını, mimarlığı, heykelciliği, hattatlığı, bezemeciliği ile incelediğimiz zaman bu sanatların hep doğadan doğaüstüne, somuttan soyuta, özelden genele gittiğini görüyoruz. Bu gidiş neden? Üzerinde dur­duğumuz Türk sanatının İslâm devrine ait olduğunu düşünelim. Her din gibi, İslâm dini de yepyeni bir varlık anlayışıyla ortaya çıkmıştır. İslâm dininin ileri sürdüğü varlık anlayışında …